วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2566 มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน (มทร.อีสาน) จัดพิธีเปิดตัว “โครงการผลิตข้าวมีเทนต่ำ ณ ทุ่งกุลาร้องไห้” ณ มทร.อีสาน วิทยาเขตร้อยเอ็ด ณ ทุ่งกุลาร้องไห้ บ้านเล้าข้าว ตำบลหินกอง อำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด โดยมี นายไพโรจน์ จิตจักร์ ปลัดจังหวัดร้อยเอ็ด ให้เกียรติกล่าวต้อนรับผู้ร่วมพิธีเปิด และได้รับเกียรติจากนายแพทย์ธีรเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ นายกสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน เป็นประธานเปิดโครงการ และมีรองศาสตราจารย์ ดร.โฆษิต ศรีภูธร อธิการบดีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน กล่าวรายงานถึงวัตถุประสงค์การจัดโครงการ
นายแพทย์ธีรเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ นายกสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน กล่าวว่า สำหรับ โครงการ“ปลูกข้าวมีเทนต่ำ ณ ทุ่งกุลาร้องไห้” ที่ได้ดำเนินการขึ้นนับว่ามีประโยชน์เป็นอย่างยิ่ง ต่อชาวนา องค์กร และหน่วยงานที่มีบทบาทในด้านการผลิตข้าวของประเทศไทย โดยคณาจารย์และนักวิจัยของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน จะร่วมกับภาคีเครือข่ายประกอบด้วยหน่วยงาน ทั้งภาครัฐและภาคเอกชนในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ ในการศึกษาวิจัย สร้างองค์ความรู้ใหม่ด้านการปลูกข้าวมีเทนต่ำ ซึ่งมี “ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้” เป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ มีศักยภาพในการสร้างรายได้ และเพิ่มมูลค่าเศรษฐกิจให้กับเกษตรกร ผู้ประกอบการ และประเทศไทย สำหรับโครงการปลูกข้าวมีเทนต่ำ ณ ทุ่งกุลาร้องไห้” เป็นโครงการที่สอดรับกับพันธกิจตามยุทธศาสตร์ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน ด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมการเกษตรและความมั่งคงด้านอาหาร ซึ่งมีความเชื่อมั่นว่าจะสามารถขยายผลสัมฤทธิ์พื้นที่การปลูกข้าวมีเทนต่ำ ในวิทยาเขตของมหาวิทยาลัยฯ ซึ่งได้แก่ ศูนย์กลางนครราชสีมา วิทยาเขตสุรินทร์ วิทยาเขตขอนแก่น และวิทยาเขตสกลนคร โดยเริ่มการขับเคลื่อนโครงการต้นแบบในพื้นที่วิทยาเขตร้อยเอ็ด ณ ทุ่งกุลาร้องไห้ เพื่อการศึกษาวิจัยกระบวนการปลูกข้าวเพื่อลดปริมาณการปลดปล่อยก๊าซมีเทน และการริเริ่มโครงการศึกษาวิจัยข้าวมีเทนต่ำในพื้นที่ ทุ่งกุลาร้องไห้ เพื่อถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรม ให้กับเกษตรกรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งจะช่วยสร้างความรู้ความเข้าใจให้กับเกษตรกรผู้ปลูกข้าว กลุ่มวิสาหกิจชุมชน และสหกรณ์การเกษตรในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ สร้างมาตรฐานการปลูกข้าวมีเทนต่ำ พัฒนากลไกการตลาด ช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้คนในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ และหนุนเสริมการพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่งต้องขอขอบคุณทุกภาคส่วนในจังหวัดร้อยเอ็ดที่ได้ให้การสนับสนุนให้เกิดจุดเริ่มต้นโครงการในครั้งนี้ ด้าน รองศาสตราจารย์ ดร.โฆษิต ศรีภูธร อธิการดี มทร.อีสาน เปิดเผยว่า มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตร้อยเอ็ด ณ ทุ่งกุลาร้องไห้ เป็นสถาบันอุดมศึกษาที่ก่อตั้งขึ้นเพื่อพัฒนาเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้คนและพัฒนาพื้นทุ่งกุลาร้องไห้อย่างยั่งยืน มีพันธะกิจในการสร้างบัณฑิตนักปฏิบัติ มีทักษะสูง เป็นนวัตกรและผู้ประกอบการที่มีพลังแห่งการพัฒนาทุ่งกุลาร้องไห้อย่างยั่งยืน มหาวิทยาลัยฯ เป็นศูนย์กลางแห่งนวัตกรรมและเทคโนโลยีชั้นนำของประเทศเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ ได้คำนึงถึงสถานการณ์เปลี่ยนแปลงของโลกในยุคปัจจุบันและการขับเคลื่อนเชิงนโยบายให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกอย่างฉับพลัน ปัจจุบัน สถานการณ์ภาวะโลกร้อน และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือ climate change ส่งผลกระทบ และเป็นปัจจัยสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงทุกมิติของโลก ซึ่งสาเหตุประการหนึ่งเกิดจากการปลดปล่อย “ก๊าซมีเทน” ที่มีความรุนแรงมากกว่าก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ จากทั้งในภาคอุตสาหกรรม ปศุสัตว์ รวมถึงภาคเกษตรกรรม จึงส่งผลให้ “ข้าว”และกระบวนการปลูกข้าว ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ทวีความรุนแรงอย่างต่อเนื่อง
สำหรับ โครงการ “ปลูกข้าวมีเทนต่ำ ณ ทุ่งกุลาร้องไห้” มีระยะเวลาในการศึกษาและวิจัย ในระหว่างปี พ.ศ. 2566 – พ.ศ. 2567 โดย มทร.อีสาน ได้รับความร่วมมือและสนับสนุนจากทุกภาคส่วน อาทิ ส่วนราชการจังหวัดร้อยเอ็ด กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กรมการข้าว กรมอุตุนิยมวิทยา กรมพัฒนาที่ดิน สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ และภาคีเครือข่ายประกอบด้วยหน่วยงานทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ทำให้สามารถผลักดันวัตถุประสงค์สู่ต้นแบบความสำเร็จ และพร้อม Kick off โมเดลการผลิตข้าวลดมีเทน จำนวน 7 โครงการ 21 แปลงสาธิต ได้แก่
1) การบริหารจัดการดินและธาตุอาหารเชิงบูรณาการ เพื่อลดก๊าซเรือนกระจกในนาข้าว
2) การใช้ปุ๋ยแอมโมเนียมฟอสเฟต (ซัลเฟต 42%) เพื่อลดก๊าซเรือนกระจกในนาข้าว
3) การปลูกข้าวแบบเปียกสลับแห้ง สำหรับพื้นที่ชลประทาน เพื่อลดก๊าซเรือนกระจกในนาข้าว
4) การบริหารจัดการตอซังข้าวและการเตรียมดินที่เหมาะสมก่อนการปลูกข้าว
5) การจัดการแปลงนาร่วมกับพืชหลังนา เพื่อลดก๊าซเรือนกระจกในนาข้าว
6) การวางแผนการปลูกข้าวอย่างเหมาะสม โดยใช้แนวคิดเกษตรแม่นยำ เพื่อลดก๊าซเรือนกระจกในนาข้าว
7) การบูรณาการองค์ความรู้การจัดการแปลง เพื่อลดก๊าซเรือนกระจกในนาข้าว
ในอนาคต มทร.อีสาน จะเป็นแกนหลักในการ ถ่ายทอดองค์ความรู้ ด้านการผลิตข้าวเพื่อลดการผลิตก๊าซเรือนกระจก ให้แก่เกษตรกรในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ 5 จังหวัด ได้แก่ จ.ร้อยเอ็ด จ.สุรินทร์ จ.ศรีสะเกษ จ.ยโสธร และ จ.มหาสารคาม บนพื้นที่กว่า 2.1 ล้านไร่ ของทุ่งกุลาร้องไห้ จะสร้างและถ่ายทอดเทคโนโลยี และนวัตกรรมการผลิตข้าวหอมมะลิคุณภาพดี เพื่อสร้างโอกาสทางการตลาด และยกระดับการค้าข้าวระหว่างประเทศ เพื่อให้พี่น้องประชาชนชาวไทยมีคุณภาพชีวิตที่ดีและก้าวไกลยืนหนึ่ง ในตลาดการค้าระดับโลก รองศาสตราจารย์ ดร.โฆษิต ศรีภูธร อธิการดี มทร.อีสาน กล่าวทิ้งท้าย
วราภรณ์ นามบุตร / ข่าว
บารมี โกนบาง, ไพฑูรย์ เคนท้าว / ภาพ
