|
|
การนําผู้เรียนไปศึกษานอกสถานที่ทําให้ผู้เรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมหรือระบบนิเวศได้โดยตรง
และยังทําให้ผู้เรียนได้รับความสนุกสนานเพลิดเพลินจากการสังเกตเห็นความเป็นไปในสิ่งแวดล้อม
การศึกษานอกสถานที่ (Outdoor education) ไม่จําเป็นต้องพาผู้เรียนไปไกลๆ
เสมอไปอาจนําผู้เรียนไปแค่สนามในสถานศึกษา ป่าละเมาะในสถานศึกษา ถนนหน้าสถานศึกษา
ฯลฯ ผู้เรียนก็สามารถเรียนรู้เรื่อง "ระบบนิเวศ " ได้มากมาย
การนําผู้เรียนออกไปศึกษานอกสถานที่อาจแบ่งได้ 2 ประเภท คือ
1.
การสํารวจ ผู้สอนอาจนําผู้เรียนไปสํารวจจํานวนสิ่งที่มีชีวิตที่อาจพบได้ในระบบนิเวศที่มีลักษณะต่างๆ
กัน
การนําผู้เรียนออกไปผู้สอนจะต้องเตรียมคําถามที่อาจเกิดจากสิ่งที่ผู้เรียนอยากรู้เองเพื่อเป็นแนวทางในการสํารวจ
2.
การแสวงหาคําตอบ การศึกษานอกสถานที่โดยวิธีนี้เป็นการเสริมบทเรียนที่ได้เรียนในชั้นให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
และเป็นการออกไปทัศนศึกษาเพื่อแสวงหาคําตอบอย่างหนึ่งอย่างใดโดยเฉพาะเช่น
นกกางเขนกินอะไรเป็นอาหาร
นกกระจาบทํารังได้อย่างไร หรือมดสามารถเดินทางไปยังแหล่งอาหารได้อย่างไร
เป็นต้น
การวางแผนการไปศึกษานอกสถานที่
ก่อนนําผู้เรียนไปศึกษานอกสถานที่ไม่ว่าไปไกลหรือใกล้ หรือใช้เวลามากน้อยเพียงใด
ควรจะได้มีการเตรียมการล่วงหน้า ดังนี้
1.
สถานที่ที่จะไป ผู้สอนจะต้องรู้จักสถานที่ดีพอสมควร เช่น จะต้องใช้เวลาเดินทางเท่าไร
สถานที่กว้างพอที่จะให้จํานวนผู้เรียนเข้าไปได้หมดหรือไม่ ต้องขออนุญาตเข้าดูสถานที่ล่วงหน้าหรือไม่
เป็นต้น
1. สิ่งที่ต้องการสังเกต ก่อนที่จะนําผู้เรียนออกไป ผู้สอนควรทราบว่าจะให้ผู้เรียนสังเกตอะไร
เช่น ต้นไม้ที่ต้องการให้ผู้เรียนไปสังเกตมีความสัมพันธ์กับแสงสวางอย่างไรซากพืชทําให้ดินเกิดความอุดมสมบูรณ์อย่างไร
เป็นต้น
2.
การจูงใจ อธิบายถึงจุดมุ่งหมายในการศึกษานอกสถานที่กับผู้เรียน ก่อนที่จะนําผู้
เรียนออกไป เพื่อให้ผู้เรียนทราบว่าจะต้องไปสังเกตอะไรบ้าง เมื่อผู้เรียนรู้จุดมุ่งหมายในการไปจะมีความสนใจต่อการไปศึกษา
2.
การสํารวจสถานที่ก่อนไป การไปสํารวจสถานที่ก่อนนําผู้เรียนออกไปจะทําให้ผู้สอนได้ตระเตรียมรับสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นเพื่อจะ
ได้แก่ปัญหาได้ถูกต้อง ผู้สอนต้องสํารวจสถานที่ก่อนอย่างละเอียดเสมอ
3.
สิ่งที่ควรนําติดตัวไป ผู้เรียนควรนําสิ่งของติดตัวไปให้น้อยที่สุด
นําไปเฉพาะสิ่งที่จําเป็นเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตามการจะนําอะไรไปบ้างขึ้นอยู่กับจุดมุ่งหมายในการไปแต่ละครั้ง
เช่น ผู้เรียนอาจต้องใช้ดินสอ สมุดบันทึก เชือกสําหรับทําเครื่องหมายในการสํารวจ
เข็มทิศ เป็นต้น
4.
กฎในการไป ผู้สอนจะต้องชี้แจงหรืออธิบายถึงข้อควรปฏิบัติในการไปศึกษานอกสถานที่
เช่น
-
ผู้เรียนควรอยู่ในสายตาผู้ควบคุมตลอดเวลา
-
พยายามรักษาสถานที่ที่ไปศึกษาให้อยู่ในสภาพเดิม โดยไม่นําวัตถุอื่นเข้าไปแทนที่
ไม่ควรเคลื่อนย้ายสิ่งต่างๆ พยายามไม่ทําลายพืชและสัตว์ในบริเวณนั้น
-
เมื่อพบเห็นสิ่งที่น่าสนใจให้นําเชือกหรือผ้าริบบิ้นผูกติดไว้เป็นที่สังเกต
เพื่อว่าจะได.กลับมาดูหรือให้คนอื่นดูได้สะดวก
-
คอยฟังสัญญาณเรียกหรือคําสั่งจากผู้ควบคุม เป็นต้น
5.
ข้อควรระวัง ถ้าจะนําผู้เรียนไปในบริเวณที่อาจเป็นอันตราย เช่น
มีสัตว์หรือพืชที่เป็นพิษ ผู้สอนต้องชี้แจงให้ผู้เรียนรู้จักสัตว์และพืชเหล่านั้น
และรู้วิธีป้องกันอันตราย
6.
การเก็บตัวอย่าง ในการไปศึกษานอกสถานที่อาจจําเป็นต้องเก็บตัวอย่างสิ่งที่ไปศึกษามาเพื่อนํามาแสดงในโรงเรียน
จึงควรเก็บเฉพาะสิ่งที่จําเป็น และไม่ทําลายสภาพแวดล้อมเดิม
|